Parochiebestuur, sluit de kerk in Oud Zevenaar niet!
St. Martinuskerk is uitermate geschikt voor bijzondere vieringen
OUD-ZEVENAAR – Als het aan het bestuur van de Willibrordusparochie ligt is de St. Martinuskerk in Oud-Zevenaar één van de negen kerken binnen deze parochie die op 1 januari 2021 de deuren moet sluiten. Tot verdriet van parochiaan Wim Wismans en veel dorpsgenoten. Zij richtten recent de stichting St. Martinuskerk Oud-Zevenaar op om de historische kerk open te houden.
De St. Martinuskerk ligt aan de dijk in het dorp Oud-Zevenaar. De prachtige karakteristieke kerk op deze unieke locatie is gebouwd omstreeks 1345, maar de geloofsgemeenschap en de kerk bestaan al veel langer. Wismans: “Het Katholieke geloof in de Liemers is in Oud-Zevenaar begonnen. Dat was al voor het jaar 900. Nog steeds kent het dorp een hele hechte geloofsgemeenschap, parochianen die veel belang hechten aan het kunnen houden van vieringen in hun eigen kerk. Als zelfstandige parochie St. Martinus zijn we betrokken geweest bij de fusie tot de Willibrordusparochie. Deze fusie is in zeer goede samenwerking met alle parochies gerealiseerd. ” Wismans begrijpt dat er kerken moeten sluiten of aan de eredienst worden onttrokken, maar het voornemen van de Willibrordusparochie om deze kerk te sluiten kwam hard aan. “Er is geen goede communicatie geweest en onderbouwing ontbreekt.”
Geweldige akoestiek
Hij vervolgt: “We hebben een prachtig kerkgebouw met een geweldige akoestiek. Deze leent zich ook heel goed voor bijzondere vieringen. We hebben in onze kerk onder andere de vierjaargetijdenvieringen op Goede vrijdag en drie zondagmiddagen. Maar we willen ook dat uitvaartvieringen mogelijk blijven. We hechten er veel waarde aan dat nabestaanden op een mooie en waardige, persoonlijke manier afscheid kunnen nemen van de overledene. In een bungalow nabij de kerk zit ons secretariaat en daar is ook een mooie aula waar een overledene opgebaard kan worden. De nabestaanden hebben tijdelijk de beschikking over de sleutel van het aulagedeelte, zodat ze op elk gewild moment hun dierbare gestorvene kunnen bezoeken. Op korte afstand van de kerk is de begraafplaats. Verder is onlangs ook een crematorium in Oud Zevenaar gerealiseerd. Daar hebben we ook contact mee, zoals met elke begrafenisondernemer. Zulke gelegenheden, maar ook schuttersfeesten, zijn belangrijk voor onze gemeenschap.”
Goed voorstel
De St. Andreaskerk in Zevenaar is door het parochiebestuur aangewezen om straks de hoofdkerk te worden. Deze is gebouwd in de 15e eeuw en staat op de markt in het centrum. Er is geen strijd of concurrentie tussen de geloofsgemeenschappen onderling. Beide kerken kunnen juist heel goed naast elkaar bestaan vindt Wismans. Natuurlijk zal er dan alleen in één van beide kerken erediensten worden gehouden beseft hij. “Met een goed voorstel en dit binnen de regels van het Bisdom, is veel mogelijk. De Eucharistievieringen kunnen in de St. Andreaskerk plaatsvinden en bijzondere vieringen in onze kerk. Maar als de St. Martinuskerk hoofdkerk zou moeten worden om open te kunnen blijven, dan is dat voor ons zeker geen punt.”
Glas-in-loodramen
Eenmaal gesloten kerken worden afgebroken of krijgen een andere bestemming. Dat is onder andere afhankelijk van de cultuurhistorische waarde van het gebouw. Wismans: “In Arnhem en in diverse plaatsen zijn goede voorbeelden van kerkgebouwen die een andere bestemming hebben gekregen. Zo zijn bij een kerk in Arnhem de buitenmuren en plafond intact gebleven, maar de binnenruimte is omgebouwd tot bijvoorbeeld kantoor- en vergaderruimte. Maar de St. Martinuskerk leent zich daar niet voor vanwege de grote pilaren in het middenschip en omdat de mooie glas-in-loodramen, gemaakt door Joep Nikolas, dan niet meer goed zichtbaar zouden zijn. Dat zou ook zonde zijn van onze kerk. Als de zon schijnt door de glas-in-loodramen… ja dat is toch fantastisch.”
Bezwaar
In het bestuur van de stichting St. Martinuskerk Oud Zevenaar zitten vertegenwoordigers van het verenigingsleven van Oud Zevenaar. Wim Wismans is voorzitter. De stichting is zeer blij met de ondersteuning van iemand die ervaring heeft met het herbestemmen van kerken. Wismans: “Zo’n stichting is nodig om met de nodige kracht bezwaar te kunnen maken tegen het voornemen van het parochiebestuur, maar het allerbelangrijkste is hoe we de kerk en haar directe omgeving tot iets tastbaars kunnen maken ten voordele voor ons dorp. Er zijn gesprekken geweest met het gemeentebestuur van Zevenaar en met een medewerker van de Provincie Gelderland en die staan achter ons voornemen om de St. Martinuskerk open te houden. De provincie Gelderland vindt de kerk ook ontzettend mooi. Het gebouw staat niet voor niets op de Nationale Monumentenlijst. Ook is de provincie enthousiast over de combinatie met het toerisme. Als stichting hebben we twee bijeenkomsten georganiseerd, waarvan er jammer genoeg maar één van is doorgegaan vanwege de coronaperikelen. Tijdens deze voorlichtingsbijeenkomst over de toekomst van onze kerk, begin maart in Ooy, was er ook een bestuurslid van het parochiebestuur aanwezig. Hij kreeg de kritische noot van de aanwezigen mee: ‘Hoe kunnen jullie nou voor de St. Andreaskerk als hoofdkerk kiezen, terwijl er zo’n mooie historische kerk in Oud-Zevenaar staat?’”
Andere dorpen
In verschillende andere dorpen lopen initiatieven om hun kerk een goede herbestemming te geven. Wismans geeft hierbij aan dat hij samenwerking met andere geloofsgemeenschappen niet zo zinvol vindt, omdat de plaatselijke situaties zo verschillend kunnen zijn. Wel is telefonisch contact belangrijk om ervaringen uit te wisselen. “Plannen maken doet ieder voor de eigen kerk, maar als het nodig is weten we elkaar te vinden. Ik hoop dat onze geloofsgemeenschap handvaten krijgt om overeind te kunnen blijven, de kerk open wordt gehouden voor bezoek en bijzondere vieringen en dat de geloofsgemeenschap zich betrokken blijft voelen bij de parochie. Dat is onze grote wens.”
